نظریۀ جمع در طرح دعوای مسئولیت؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

author

  • ابراهیم تقی زاده دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ الهیات و علوم اسلامی دانشگاه پیام نور
Abstract:

   در حقوق فرانسه و دیگر کشورهایی که نظام حقوقی آن‌ها به نوعی وام‌دار یا برگرفته از فرانسه است، نظریۀ «عدم جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» قاعده‌ای سنتی و ریشه‌دار است. حسب این قاعده، چنانچه دعوای جبران خسارت به‌جای آنکه بر مبنای ضمان قهری اقامه شود، به‌واسطۀ وجود قرارداد میان زیان‌دیده و عامل زیان و بر پایۀ نقض قرارداد طرح شود، این دعوی محکوم به رد است و به همین کیفیت، دعوایی که اشتباهی بر مبنای مسئولیت قهری اقامه ‌گردد، درحالی که می‌بایست نقض قراردادی متعهد مبنای طرح دعوی قرار گیرد، راه به جایی نخواهد برد.نتیجۀ این تفکیک، نوعی تشتت آشفتگی را در رسیدگی به این‌چنین دعاوی با ماهیت دوگانه سبب می‌شود که افزون‌بر سردرگمی اهالی حقوق، ایجاد وحدت رویه را نیز ممتنع می‌سازد. از طرف دیگر، قاعدۀ یادشده به‌نوعی در تقابل با اصل «جبران کامل» یا جبران حداکثری خسارات زیان‌دیده است؛ چراکه ممکن است انتخاب هرکدام از دو مسئولیت قهری یا قراردادی، جبران خسارت کامل‌تر یا حداقل آسان‌تری (از حیث رعایت تشریفات دادرسی و ادلۀ اثبات دعوی) را برای خواهان به ارمغان آورد. این گونه مشکلات و موانع باعث شد کهنظریۀ «عدم جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» اهمیت و جایگاه سابق خویش را ازدست بدهد و روش‌هایی برای یکسان‌سازی، ایجاد وحدت رویه و جلوگیری از رد این گونه دعاوی پیش‌بینی گردد که ذیل عنوان «نظریۀ جمع بین دو مسئولیت قراردادی و قهری» مطالعه می‌‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

طرح نظریۀ مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی ناشی از افعال ارگان اداره‌کننده؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

اشخاص حقوقی می‌توانند مسئول جبران خسارت باشند. از نظر تحلیلی، اشخاص حقوقی نیز می‌توانند مسئول عمل دیگری به‌شمار آیند. این اشخاص می‌توانند مسئول عمل کارکنان و کارگران خویش باشند و این مسئولیت در حقوق فرانسه تابع بند 5 مادۀ 1384 ق.م.ف و در حقوق ایران مشمول مادۀ 12 ق.م.م یعنی مسئولیت کارفرما ناشی از عمل کارگر است. این مسئولیت بحث تازه‌ای ندارد، اما در کتاب‌های جدید مسئولیت مدنی گاه به نوع دیگری از...

full text

مطالعۀ تطبیقی مسئولیت تضاممی در فقه و حقوق فرانسه

چکیده یکی از موضوعات در حقوق تعهدات و مسئولیت مدنی، مسئلۀ مسئولیت تضاممی و تفکیک آن از مسئولیت تضامنی است. در حقوق ما مسئولیت تضاممی در سایۀ اشتراکاتش با مسئولیت تضامنی به فراموشی سپرده شده و کمتر از آن بحث شده است. حال آنکه این مفهوم در قوانین ما وجود دارد و در عین نزدیکی به مسئولیت تضامنی، باید از آن متمایز گردد تا آثار مطلوبش در حقوق نمایان شود، چرا که بدین وسیله مسئولین پرداخت بیشتر می‌شون...

full text

طرح نظریۀ مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی ناشی از افعال ارگان اداره کننده؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

اشخاص حقوقی می توانند مسئول جبران خسارت باشند. از نظر تحلیلی، اشخاص حقوقی نیز می توانند مسئول عمل دیگری به شمار آیند. این اشخاص می توانند مسئول عمل کارکنان و کارگران خویش باشند و این مسئولیت در حقوق فرانسه تابع بند 5 مادۀ 1384 ق.م.ف و در حقوق ایران مشمول مادۀ 12 ق.م.م یعنی مسئولیت کارفرما ناشی از عمل کارگر است. این مسئولیت بحث تازه ای ندارد، اما در کتاب های جدید مسئولیت مدنی گاه به نوع دیگری از...

full text

مطالعۀ تطبیقی مسئولیت تضاممی در فقه و حقوق فرانسه

چکیده یکی از موضوعات در حقوق تعهدات و مسئولیت مدنی، مسئلۀ مسئولیت تضاممی و تفکیک آن از مسئولیت تضامنی است. در حقوق ما مسئولیت تضاممی در سایۀ اشتراکاتش با مسئولیت تضامنی به فراموشی سپرده شده و کمتر از آن بحث شده است. حال آنکه این مفهوم در قوانین ما وجود دارد و در عین نزدیکی به مسئولیت تضامنی، باید از آن متمایز گردد تا آثار مطلوبش در حقوق نمایان شود، چرا که بدین وسیله مسئولین پرداخت بیشتر می شون...

full text

تجزیه‌پذیری و تجزیه‌ناپذیری دعوای مدنی با مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

دعوای قابل تجزیه و غیرقابل تجزیه یکی از مفاهیم حقوقی است که از حیث قانون‌گذاری، رویۀ قضایی و دکترین همواره در پرده‌ای از ابهام باقی مانده است. عناصری چون تعدد ذی‌نفع‌ها یا اصحاب دعوا در بعضی موارد دادگاه‌ها را با مشکلات رسیدگی و اجرایی متعددی مواجه می‌کند. این مشکلات ضرورت شناخت این دعاوی را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. یکی از مهم‌ترین پیامد‌های منفی عدم تشخیص صحیح این دو نوع دعوا از یکدیگر، صدور اح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 3

pages  391- 411

publication date 2015-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023